Laat ik beginnen met een bekentenis: in het verleden heb ik vaak een start gemaakt. Ik bedoel met het bouwen van een product of dienst. Misschien ken je het wel: je start enthousiast, en na verloop van tijd zie je hoeveel tijd, aandacht en misschien ook geld er in moet om het oorspronkelijke plan écht van de grond te krijgen en je haakt enigzins af. Misschien heb je het niet eens direct door, maar je energie verdwijnt en voor je het weet werk je weer voor anderen.
Toch staat het voor mij als een paal boven water dat iedere product-start ook weer nieuwe lessen meebrengt. Dit zijn mijn lessen van de afgelopen paar jaar.
1. Hoe klein het idee ook is, er gaat altijd een factor 10 meer tijd in zitten dan je aanvankelijk denkt.
Hoe groot of klein je ambitie ook is, je zult altijd een verkeerde tijds-inschatting hebben. Ooit ontmoette ik een vrouw die al 2 jaar bezig was met het opzetten van een webshop. Vanaf de zijlijn lijkt zoiets behoorlijk triviaal: kies webwinkelsoftware, upload wat foto’s van de producten en verkopen maar. In de praktijk heb je product-fotografie nodig, wil je iDeal op je website en wil je dat mensen ook een nette e-mail bevestiging krijgen, die jij moet schrijven. Misschien allemaal geen rocket-science maar wel als je dit in de spaarzame avonduren doet.
2. Achterkant van een bierviltje
Zet geen volledig businessplan op papier, zeggen lean startup consultants waaronder ikzelf. Het kan echter absoluut geen kwaad om eens snel op papier te zetten wat de kosten en eventuele opbrengsten kunnen zijn. Hiermee weet je wat voor investeringen je de komende tijd krijgt. Dat mag op de achterkant van een bierviltje, of in een kleine Google Spreadsheet. Probeer in ieder geval te werken met cijfers waarvan je met aangrenzende zekerheid kunt zeggen dat deze kloppen. Op deze manier zijn de afgelopen maanden behoorlijk wat ideeën alsnog gesneuveld: hoge operationele kosten tegen moeilijk te verkrijgen (via marketing) potentiele opbrengst zorgt al snel voor dieprode cijfers. Bedenk je dat je niet zomaar een investeerder of bank zult vinden die maandenlange aanloopkosten gaat financieren. Zeker wanneer je een beginnende ondernemer zonder noemenswaardig ’trackrecord’ bent.
Er zijn een aantal zaken die ik als rode vlaggen markeer bij ideeën van anderen: B2B sales (lastig, tijdrovend), weinig domeinkennis over het onderwerp, sterke concurrentie waar niemand in principe een probleem mee heeft.
4. Custdev vs producten
Te lang blijven hangen in de fase waarin je feedback probeert te verzamelen is op zichzelf geen handig idee. Vroeg of laat willen mensen ook gewoon aan de slag met datgene waar jij al weken met ze over praat. Een afkoelperiode is een uitstekende manier om eventuele tractie alsnog de das om te doen.
Goed om te weten: wanneer je een unieke propositie ontwikkeld – iets dat er echt nog niet is – dan is het vooral zaak om mensen verliefd te laten worden op jouw oplossing. De mate van klungeligheid van die oplossing doet er niet toe, zolang je de enige bent die dit probleem op een manier weet op te lossen.
Los je een probleem op waarvoor in principe een werkende oplossing is? Dan is het zaak om minimaal beter te zijn dan die oplossing. Dat klinkt nogal triviaal, maar is in de praktijk veel lastiger. Opvallend veel ondernemers zitten in dit schuitje: ze willen een concurrent lanceren van een bestaand product en richten zich op het ‘beter-doen-als’. Dat is vaak veel te lastig. Doe het anders, op een meer niche groep. Los het probleem op een originelere manier op.
5. Facturabel vs zelf doen
Als je je startup of idee als side-husstle begint dan loop je als ondernemer ook direct inkomsten mis. Dit in combinatie met het hierboven genoemde tijdsmonster zorgt er al snel voor dat je in tijd- en dus geldnood raakt. De vraag is of je daar voldoende tegen kunt. Zelf word ik altijd nogal nerveus als ik een maand ‘salaris’ moet overslaan, ondanks dat ik helemaal geen hoge lasten heb. Bedenk bij jezelf hoe je hier mee om kunt- en wil gaan. Een paar dagen consultancy-werk kunnen je net dat beetje runway geven, maar leiden ook weer af.
6. Lange runway
Tijdens startup weekend sprak ik met mensen die zeiden: het product is slechts 10% van het succes: de andere 90% gaat zitten in de marketing en in het vinden van de juiste groep mensen die je product koopt of afneemt. Dit heb ik in de praktijk ook meegemaakt: de marketing is extreem moeilijk, en soms ook lichtelijk frustrerend. Vooral wanneer je er achter komt hoeveel geld hier in kan zitten en in welke mate specialisme een factor is. Vroeger was het prima om zonder enige kennis Google Adwords aan te slingeren voor een paar honderd euro: nu moet je echt weten wat je aan het doen bent om resultaat te krijgen.
